ئامادەكردنی: د یادگار عەلی محەمەد* 

 

عەباس عێراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران، رێبازی خۆی بۆ دانوستان، بەتایبەت لە دۆسیەی ئەتۆمی ئێران دەخاتەڕو. بابەتێک، کە ساڵانێکی زۆرە سەرکردایەتی دەکات و هێشتاش بەرامبەر بە ویلایەتەیەكگرتوەكانی ئەمەریكا بەردەوامە و رۆژانی رابردو و داهاتوش؛ هەنگاوە ئاییندەییەكان بۆ دانوستان لەنێوان واشینگتۆن و تاران لەسەر ئەو دۆسیە دڕكاوییە دیاریدەكات.

 

عێراقچی لە چوارچێوەی کتێبەكەی (هێزی دانوستان)، کە وێنە رەسەنەكەی بە زمانی فارسی لەلایەن دەزگای چاپ و پەخشی (ئیتڵاعات)ـی ئێرانییەوە چاپ و بڵاوکراوەتەوە، باسی لە دانوستان، شێوازەكانی و میتۆدەكانی، ئامرازەكانی و فەلسەفەكەی دەكات. سەرباری ئەوەش ئەزمونی خۆی لە سەرکردایەتیکردنی پرۆسەی دانوستان لەسەر دۆسیەی ئەتۆمی لە كۆتایی دەسەڵاتی حەسەن رۆحانی، سەرۆككۆماری كۆچكردوی پێشوی ئێران باس دەكات.

 

د. محەممەد جەواد زەریف، وەزیری پێشوتری دەرەوەی ئێران پێشەكی بۆ كتێبەكە نوسیوە و تیشکدەخاتە سەر گرنگی دانوستان و دیپلۆماسی لە پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان و دەستخۆشییش لە رۆڵی بەرچاوی عەباس عێراقچی لە دانوستانە ئەتۆمییەکانی ئێران دەكات.

 

کتێبەکە لەلایەن (د.فاتیمە محەمەدی سیجانی) وەرگێڕدراوە. پێکهاتوە لە پێشەکییەک و شەش بەش:

 

بەشی یەکەم: پێداچونەوە بە بنچینە و بنەماکانی دانوستان دەکات، باس لە چەمکە سەرەکییەکانی، وەک هێز، کاریگەریی و ستراتیژە جیاوازەکانی بەکارهێنراو لە دانوستانەکاندا دەکات.

 

بەشی دوەم: باس لە پرۆسەی دانوستان دەکات، قۆناغە جیاوازەکانی روندەکاتەوە، سەرەتا لە ئامادەکاریی و کردنەوەی دانوستان و بەڕێوەبردنی ململانێکانەوە دەستپێدەکات، تا دەگاتە گەیشتن بە رێککەوتنی کۆتایی. شیکارییەکانی لەسەر بنەمای ئەزمونی ئێران لە دانوستانە ئەتۆمییەکان خستوەتەڕو.

 

بەشی سێیەم: تیشکدەخاتە سەر شێوازەکانی دانوستان و تەکنیکە جۆراوجۆرەکان روندەکاتەوە، وەک: دانوستان لەسەر بنەمای بەرژەوەندیی، دانوستانی کێبڕکێ و دانوستانی کارلێککارانە و چۆنیەتی بەکارهێنانیان لە چوارچێوەی دیپلۆماسییدا ڕوندەکاتەوە.

 

بەشی چوارەم: تیشکدەخاتە سەر ڕۆڵی کەلتور و رۆشنبیریی لە دانوستانەکاندا، ئاماژە بەوە دەکات، کە جیاوازییە کەلتورییەکانی نێوان وڵاتان ڕەنگە ئاڵەنگارییەك دروستبکەن، کە پێویستی بە ستراتیژیی تایبەت هەیە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵیان بە شێوەیەکی کاریگەر.

 

بەشی پێنجەم: باس لەو سەختی و ئاڵەنگارییانە دەکات، کە لەوانەیە لە کاتی دانوستانەکاندا سەرهەڵبدەن، وەک: نەبونی متمانە لە نێوان لایەنەکانی دانوستان، جیاوازیی زمانەوانیی و کەلتوریی و کاریگەرییە سیاسییەکان. عێراقچی بە پشتبەستن بە ئەزمونی کەسیی خۆی چارەسەری پراکتیکی پێشکەش دەکات.

 

بەشی شەشەم: ئەم بەشە پێداچونەوە بە ئەزمون و یادەوەرییەکانی عەباس عێراقچی سەبارەت بە دانوستانە ئەتۆمییەکانی نێوان (ئێران و گروپی 5+1) دەکات و وردەکارییەکانی پرۆسەی دانوستان و هاوبەشکردنی ئەو تێڕوانینانەی، کە لە ئەزمونی چاوی خۆیەوە وەرگیراون، باس دەكات.

 

لە پرسی گرنگیی دانوستان، کتێبەکە چوارچێوەیەك بۆ تێگەیشتن لە چەمکی دانوستان دەخاتەڕو، ئاماژە بەوە دەكات، کە لایەنەكانی دانوستانكار بڕیاری دانوستان دەدەن کاتێک دەیانەوێت ڕوبەڕوی تەنگژەیەكی هاوبەش، كە هەڕەشە لە هەمویان دەكات، ئەوكات ڕۆڵی دانوستان بۆ جۆرێك لە (سازشكردن) دەگۆڕێت، بەتایبەت لە بابەتی بڕیاردان لەبارەی ئاستی تێچون و دابەشکردنی ئەرکەکان. بۆیە ئەنجامدانی دانوستان دەبێتە كارێكی پێویست بۆ ڕوبەڕوبونەوەی هەڕەشەکە، ئەوكات باس لە (باشترین ڕێککەوتن) دەکرێت، وەك ئەوەی هیچ ڕێککەوتنێک نییە.

 

لە بەشی (جۆرەکانی دانوستانی سیاسیی)، وەهای دەبینێت ئەمەیان بەپێی ئامانج، فۆرم و پێکهاتەی دانوستان دابەش دەبێت و شێوە، وێنە و شێوازی گونجاوی خۆی بەپێی مەرج و جۆری پەیوەندی نێوان یاریزانە سیاسییەكان، کەشوهەوای زاڵ لە سیستەمی جیهانیی و دامەزراوە نێودەوڵەتییەكان، بنەما عورفییەكانی هەڵسوكەوتی یاریزانەكان، نەیاران و ئەو زیانانەی لە ئەنجامی هەڵسوکەوتەکانیان لە کاتی دانوستانەکان دەكەوێتەوە، وەردەگرێت. بۆ ئەو مەبەستەش عێراقچی هەڵوێستی جۆراوجۆر لە کاتی پڕۆسەی دانوستانە ئەتۆمییەکان لەگەڵ شەش وڵاتە زلهێزەكەی جیهان، وەک بەڵگەیەک بۆ قسەكانی دەهێنێتەوە.

 

سەبارەت بە دانوستانە سیاسییەکان و هێزی نەتەوەییش، بە (هونەری دیپلۆماسیی)ـیان دەبینێت، پاڵپشتی لە دیبلۆماسیی؛ بەمانای كەمكردنەوەی تێچون، گەرەنتی دەستکەوتەکان و بەدەستهێنانی سەرکەوتن لە کاتی شەڕ و ئاشتییش دێت. دەڵێت: مەرج نییە ئەوەی لە شەڕدا براوە بێت، دیسان لە ئاشتیشدا براوە بێت، پێوەرەكانی دیاریكردنی دانوستانی سیاسییشی لە (پێكهێنەرەكانی هێزی نیشتیمانی) كورتكردوەتەوە. ئەمجۆرە لە دانوستان پشت بە هێزی نیشتیمانی دەبەستێت، هەروەها بنچینەی رێسای سازشكردن،. توانا نیشتمانییەکانی لایەنەكانی دانوستان؛ روکاری هەر ڕێککەوتنێک لە میانەی دانوستان ڕەنگڕێژ دەکات.

 

سەبارەت بە (فۆڕمەکانی هێز)یش، وەزیری دەرەوەی ئێران، وەهای دەبینێت هێزی ڕەق، نەرم، مەعنەوی و زیرەک دەگرێتەوە. چەندین پێكهێنەریش بۆ بەدیهێنانی هێز هەن و دیارترینیان بریتییە لە جوگرافیا، دەرامەتە مرۆییەکان، دانیشتوان، هێزی سەربازیی، گەشەپێدانی ئابوریی، زانست، تەکنەلۆجیا، پەروەردە و فێركردن، رۆشنبیریی و مێژو.

 

سەبارەت بە (کارامەیی و قۆناغەكانی دانوستانی سیاسیی و پێداویستییەكانی)، عەباس عێراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران، دەڵێت: ئامانجی دانوستان سەلماندنی حەق نییە، بەڵکو گەرەنتیكردنی بەرژەوەندییەکانە، پێویستە باوەڕ بە لایەنی بەرامبەر بهێنیت بۆ گەرەنتی بەرژەوەندییەكانت، یاخود رازی ببیت بە قسەكانی ئەو و ئەوە بكەیت كە ئەو دەیەوێت، جگە لەوەش دانوستانە سیاسییەکان، وەك ڕێڕەوێك یان پرۆسەیەك؛ بە چەند قۆناغێكی جیاجیادا تێپەڕ دەبێت، دەشێت هەر قۆناغە و خشتەی كاتیی خۆی پێویست بێت، یان ڕێڕەوێكی كرداریی تایبەت بە خۆی بوێت. هەر قۆناغێكیش لە قۆناغەكانی دیسان پێداویستی خۆی دەوێت، كە دابەش دەبێت بۆ سێ‌ قۆناغ: پێش دانوستان، قۆناغی دانوستان و قۆناغی دوای دانوستان.

 

سەبارەت بە تایبەتمەندی دانوستانكاری سەركەوتو، هەڵسوكەوتەكانی، رێباز، شێواز و بەهرە جیاوازەكانی، بۆ ئەوەی بتوانێت لە كاتی هەر دانوستانێكدا بەرژەوەندییە نیشتمانییەکانی وڵاتەکەی بەدەستبهێنێت، گرنگترین شتێك ئەوەیە پرسوڕاوێژ لەگەڵ دیبلۆماسە پیشەگەرەكان لە بواری دانوستان بكات، جا ئیدی دانوستانەكان لەسەر پرسە ژیارییەكان بن یاخود پرسە ڕەمزی و بونیادییەكان .. لە هەمو دانوستانەكان ئامانجیان گەیشتن بە ڕێككەوتنێكی گونجاوە.

 

عێراقچی باوەڕی وەهایە و جەخت دەكاتەوە دیبلۆماسە پیشەییەكان هەندێك تایبەتمەندییان تیابێت، بۆ نمونە: دەمارگیریی نەتەوەیی، توانای زانستیی، بەهای ئاكاریی سەرباری باوەڕبون بە خود، كۆنترۆڵی هەستەكان، سنگفراوانی، ئەوە بێجگە لەوەی پێویستی بە توانا و شارەزایی لە هونەری باوەڕپێهێنان دەبێت.

 

لە دانوستانەکانی ئێراندا شتێک بە (سازشی بازاڕ) هەیە، ڕێبازی دانوستانکاریی ئێرانیە، بە واتای سازشی بەردەوام و ئازایانە دێت. لەم پارەدا؛ وەزیری دەرەوەی ئێران چەندین هەڵوێستی لەوبارەوە خستوەتەڕو، كە لەمیانەی دانوستانەكانی دۆسیەی ئەتۆمی لەگەڵ وێندی شێرمان، دانوستانکاری ئەمریکی رویانداوە، هەروەها باسكردن لە چیرۆکی گریانی دانوستانكارە ئەمەریكییەكە بەهۆی هەڵوێستی عێراقچی.

 

عەباس عێراقچی ئاماژەی بەوەکردوە، ئەوەی وەهایکرد ئەمەریکا و هاوپەیمانە رۆژئاواییەکانی پاشەکشە لە بڕیاری خاپوركردنی دامەزراوە ئەتۆمییەکانی ئێران لە رێگەی بژاردەی سەربازیی بكەن و بەناچاری ڕێگەی گفتوگۆ بگرنەبەر و لەسەر مێزی دانوستان لەگەڵ ئێران دابنیشن، هیچ شتێكی دیكە نەبو جگە لە توانا بەرگریی و سەربازییەکانی تاران، بەتایبەت توانا موشەکییەکان. هۆکارێكی تری سەرەكییش بێهیوایی بو لە کاریگەریی گەمارۆکان و سەپاندنە ئابورییەکان لەسەر ئێران.  باس له‌وه‌ش ده‌كات بەدڵنیاییەوە ئەگەر توانای زانایانی ئەتۆمی ئێران نەبوایە و بەرنامەی ئەتۆمی ئێران هیچ پێشکەوتنێکی بەدەست نەهێنابا و لە شوێنی خۆیدا بمایەتەوە، هیچ هۆکارێک نەدەبو بۆ ئەوەی رۆژئاواییەكان داوای دانوستان لە ئێران بكەن و جۆرەها شایستەیی بخەنە بەردەست. ئەگەر زانایانی ئێرانی نەیانتوانیایە ڕێژەی پیتاندنی یۆرانیۆم بگەیەنن بە (20%) و توانای پێویستیان بۆ پیتاندنی یۆرانیۆم بۆ ئاستێکی بەرزتر پیشان نەدایە، ئەگەر توانای کارپێکردن و بەکارهێنانی دامەزراوە پەیوەندیدارەکانی ئەتۆمییان نەبوایە، ئەوكات ئێران زۆر بە بێ‌ دەسەڵات لە دانوستانەكان دەمایەوە و ئەو هێزە پێویستەی لەبەردەست نەدەبو، كە بۆ دانوستان پێویست دەبێت، ئەسڵەن ئەوكات ڕەنگبێت دانوستان بەشێوەیەكی كردەیی هەر روینەدایە.

 

ئاماژەی بەوەشکردوە، یەکێک لە گرنگترین كارەكان لە قۆناغی پێش دانوستان، دیاریكردنی ئامانجەکانە لەسەر بنەمای پێداویستییەکانی ناسنامە، رۆڵ، پێگە، ئاسایش و بەرژەوەندییەكان، چونکە یەکە سیاسییەکان هەڵسوكەوتەكانی، پەیامەكانی، كردارەكانی، پرۆسەی وەرگرتن و بەخشین لەڕێگەی دیاریكردنی ئامانجەكان دادەڕێژرێت و رێكدەخرێت. دانوستانكاران دەبێت ئاگایی تەواویان لەبارەی هێڵە سورەكانیان و ئەو خاڵانە هەبێت بواری دانوستانیان تێدا نییە چ بەنیسبەت خۆیان چ بەنیسبەت لایەنی بەرامبەریشیان، ئەوەش پێویستی بە رونكردنەوەی ئەو بوارانە و دیاریكردنی كۆتوبەند لەسەریان هەیە پێش ئەوەی دەستپێبكات.

 

وەها پێویست دەكات تێگەیشتنێکی دروست لەبارەی هێڵە سورەکانی لایەنی بەرامبەر هەبێت و جیاوازی لە نێوان هێڵی سوری راستەقینە و راگەیەندراودا بکرێت. دانوستانكاران پێش دانوستان، دەبێت کاربکەن بۆ دروستکردنی متمانە لەچوارچێوەی پەیوەندییەکانیان. دەبێت ئەوەش ئاشكرا بێت دروستکردنی متمانە بە شەو و رۆژێك یان بەپێی خواستی لایەنێکی دانوستان دروستانابێت، بەڵکو لەڕێگەی جیاوازەوە بەدیدێت.

 

پێش دەستپێکردنی دانوستانە فرەلایەنەکان، گفتوگۆ و هەڵسەنگاندنی پشك  و رۆڵ و هێزی هەمو وڵاتان یان یاریزانە بەشدارەكان، پێویستمان بە هەڵسەنگاندنێکی ورد هەیە بۆ ئەوەی بە دیاریكراوی بزانین هەر لایەنێک بەدوای چ بەرژەوەندییەکدا دەگەڕێت؟ ئامادەیە چ ئیمتیازێک پێشکەش بکات لەپێناویدا؟ خۆی بە تەنها دەتوانێت چ ئیمتیازێک ببەخشێت؟ بۆ چ ئیمتیازێكی پێویستی بەوە هەیە لەگەڵ هاوپەیمان و دۆستەكانی ڕێككەوتن بكات؟

 

سەبارەت بە روخساری دانوستانکاران، وەزیری ئێران دەڵێت، ڕوخساری دیپلۆماتکار نابێت هیچ هەست و سۆزێک بگەیەنێت، بۆ ئەوەی لایەنی بەرامبەر نەتوانێت هیچ هەستێکی کەسی دانوستانکار بزانێت. ماناكانی روخساری دیبلۆماتکاری دێرین و كارامە ناتوانرێت ئاشکرا بکرێت، هیچ هەستێکیشی ناخوێندرێتەوە، جا ترس بێت، یان گرژیی، دڵخۆشی، ناڕەزایی و هتد. دەشێت لەڕێگەی دروستكردنی پەیوەندی لەگەڵ دانوستانكارانی لایەنی بەرامبەر كەڵكی زۆر وەربگیرێت. بۆ ئەوەش سودوەرگرتن لەو ماوانەی دەكەوێتە پێش و پاش دەستپێكردنی دانوستان، میواندارییە ناڕەسمییەكان، كاتەكانی پشو وەرگرتن و هەواهەڵمژین و ..هتد، كاتگەلێكی گونجاون بۆ ناسینی ئەندامانی دانوستانكار، دروستكردنی پەیوەندی سۆزداریی و پشتبەست بە پاڵنەر لەگەڵیان.

 

عەباس عێراقچی باس لە هەوڵەكانیان لەكاتی دانوستانە ئەتۆمییەكان دەكات و دەڵێت: بەندە و دكتۆر تەخت رەوانچی، وەك دو یاریزانی هێرشبەر لە تیپێكی تۆپی پێدا بوین، ئێمە تۆپەكەمان بەچاوی داخراوەوە بۆ یەكدیی دەگواستەوە. کاتێک من بێدەنگ بوم، ئەو دەیزانی، کە دەبێت دەستوەردان بکات و چی بڵێت، پێش هەڵکێشانی شمشێر دەبێت هەمو حیساباتێک بکرێت و هەمو لایەنەکان بخوێنرێتەوە، دەبێت ئەوەش بزانیت، کە ئەگەر لایەنێک پاشەکشە نەکات، دەبێت شمشێر یان خەنجەرەكەت بەکاربهێنیت.

 

لە دانوستانە ئەتۆمییەکانی پێشودا، دانوستانکارانی ئێران چاودێری وردی لێدوانی بەرپرسانیان دەکرد لە میدیاکان، دانیشتنەکانی پەرلەمان و گوتاری هاوبەش و هتد، کە لە پرۆسەی دانوستانەكانیان بەکاریان دەهێنا. لەپێناو هەڵبژاردنی وشەسازی گونجاو بۆ کاتی داڕشتنی دەقەکانمان، ئەوەش بۆ خۆی بە کارامەیی دانوستاندن دادەنرێت. دروستكردن و شێوازی دەربڕینی ڕستە، دەربڕین و وشە دەتوانێت دانوستانەکان بەرەو پێشەوە ببات یاخود پەكیبخات.

 

سەبارەت بە کەسایەتی دیپلۆماتکاری دانوستانکار، وەزیری دەرەوەی ئێران باس لەوە دەكات: نابێت دیپلۆماتکاران لە کاتی دانوستانەکاندا توڕە بن مەگەر توڕەیی بەشێک نەبێت لە تاکتیکی دانوستانەکانیان. دیپلۆماتکار تەنها لەو کاتەدا توڕە دەبێت کە بڕیاری توڕەبون بدات.

 

وەزیری دەرەوەی ئێران جەخت لەسەر بیرۆکەی (مامەڵە و سازش) دەکاتەوە، یەکێک لەو یادەوەرییە جوانانەی، كە رۆژانی مناڵی بەبیر دێنێتەوە، ئەو ئەو مامەڵە لێزانانەیە، کە دایکی لەکاتی بازاڕکردندا ئەنجامی داوە و بەردەوام بە سەبرەوە مامەڵە و سازشی كردوە، دەڵێت: بیرمە جارێکیان، کە تەمەنم حەوت هەشت ساڵ بو، لە دایکم پرسی: هەرچی نرخێک دوکاندارەکە بڵێت، تۆ پێشنیازی بەهایەکی کەمتر دەکەیت، بەڵام ئەگەر نرخی کەلوپەلێک یەک ریاڵ بێت، ئەوا وەڵامت چی دەبێت؟ دایکم وتی، ئەوكات پێی دەڵێم دو شتم پێ بدە بە یەک ڕیاڵ. ئەو جۆرە مامەڵەیە هەر لە مناڵییەوە توشی شۆكی كردم.

 

سەبارەت بە چیرۆکی گریانی دانوستانکارە ئەمەریکییەكە، عەباس عێراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران لە كتێبەكەیدا، دەڵێت: نهێنیەکە لە وشەی (بەڵام)ـدایە. شێرمان رونکردنەوەیەکی زۆری سەبارەت بە یەکێک لەو پرسە بچوکانەی، کە مابوەوە پێشکەشکرد و پێی وتم: تۆ رازییت؟ گوتم: بەڵێ، بەڵام خاڵێکی بچوک هەیە. ئەم دەستەواژەیەی (بەڵێ، بەڵام...) زۆرجار لەلایەن ئێمەوە دەگوترا، بەڵام ئەمجارەیان شێرمان ئیتر بەرگەی نەگرت. توڕە بو و بەبێ ویستی خۆی فرمێسکی رشت. وتی: "ئێمە ئەو هەمو ڕێگە دورانەمان بڕی، تۆ دەتەوێت هەمو شتێک تێک بدەیت بۆ پرسێکی ناگرنگ"، منیش لە وەڵامدا، گوتم: بەڵام ئەمە خاڵێکی بچوک و بێ بایەخە. وتی: کێشەی ئێمە بەربەستە بەردەوامەکانتە .. هەمیشە زیاترتان دەوێت.

 

عەباس عێراقچی لە كتێبی دانوستان زیاد لە جێگەیەك باس لەوە دەكات رۆشنبیریی سیاسیی ئێرانی پابەندە بە وەفا و جێبەجێکردنی بەڵێنەکان، ئەوەش پرەنسیپی مرۆڤی موسڵمانە و پەسەندكراوە. مێژوی هاوچەرخ هیچ حاڵەتێکی پێشێلکردن یان پێشێلکردنی ڕێکەوتنەکان یان پەیماننامەکانی لەلایەن ئێران تۆمار نەکردوە، کە ئیمزایان کردوە، بەپێی ئەوەی لە کتێبی (هێزی دانوستان) هاتوە.

 

گرنگ كتێبەكەی عەباس عێراقچی لەوەدایە بە شێوازی شیکاریی باش و بەڵگەدار بەگرنگیدان بە ئەزمونەکانی ژیانی راستەقینەی نوسەر، ناوەڕۆكەكەی دەوڵەمەند كراوە، ئەمەش وایکردوە ببێتە سەرچاوەیەكی بەنرخ بۆ ئەوانەی ئارەزوی جیهانی دانوستان و كاری دیبلۆماسی دەکەن. بەگشتی كتێبەكە هەڵگری سێ‌ رەهەندی سەرەكییە، ئەوانیش؛ هێزی پێویست بۆ دانوستان. لەگەڵ ئەو هێزەی، کە دانوستان دەتوانێت لە بەرژەوەندی دەوڵەت بەرهەمی بهێنێت هەروەها ئەو هێزەی، کە دانوستانکار خۆی دەبێت خاوەنی بێت.

 

کتێبەکە لەلایەن چاپخانەی دار هاشم لە لوبنان بە زمانی عەرەبی چاپ و بڵاوكراوتەوە. بریتییە لە بەرهەمی (30) ساڵ ئەزمونی کردەیی و چەندین کاتژمێری درێژە لە لێکۆڵینەوە و بە شێوەیەکی تیۆری بنەماکانی دانوستان شیده‌كاته‌وه‌، پاشان قوڵ دەبێتەوە لە لایەنە پراکتیکییەکان، ئەمەش وایکردوە ببێتە رێبەرییەكی پراکتیکی بۆ دانوستانکاران.

 

لە تایبەتمەندی كتێبەكە ئەوەیە بە شێوازێکە، کە چەمکی تیۆری و نمونەی وەرگیراو لە ئەزمونەکانی ژیانی راستەقینە تێکەڵ كراون. سەرباری هەمو ئەوانەش؛ هێشتا هەندێک لە ڕەخنەگران ئاماژەیان بەوە کردوە، کە ناوبراو هەندێک لایەنی گرنگی دانوستانە ئەتۆمییەکەی ئێرانی لەگەڵ وڵاتانی پێنج كۆی یەكی باس نەكردوە.

 

عەباس عێراقچی لە ساڵی (1962) لە تاران لە دایكبوە و بڕوانامەی دكتۆرای لە زانستە سیاسییەكان لە زانكۆی (كنت) لە بەریتانیا بەدەستهێناوە. چەندین پۆستی دیبلۆماسی هەبوە، لەوانە: ئەمینداری ئەنجومەنی ستراتیژی سیاسەتی دەرەوەی ئێران، پاشان لە (2024) پۆستی وەزیری دەرەوە. لەپاڵ كاروانی كاری سیاسیی عێراقچی مامۆستای زانكۆ بوە لە زانكۆی تاران و زانكۆی تۆكیۆ چەندین كتێبی لەسەر پرسە هەرێمایەتی و نێودەوڵەتییەكان بە چاپ گەیاندوە.

 

- سود لە چەند خوێندنەوەیەك بۆ كتێبەكە بە زمانی عەرەبی وەرگیراوە.

 

* مامۆستا لە زانكۆی گەرمیان