رەحمان غەریب

 

تیشکە ئاڵتونییەکانی خۆر هێدی هێدی لە پشت پەردەکەوە دەکشایە نێو ژورەکەی  سەردەشت عوسمان. بەشداری برای لەخەو بەخەبەری هێنا. سەردەشت پێڵوی چاوەکانی بۆ رۆژێکی نوێ هەڵبری. پێخەفەکەی بەجێهێشت، پەنجەرەکەی خستە سەرپشت و  لەکۆڵانەکانی گەڕەکی هەژارنشینی کرێکارانی روانی، تیشکی خۆری ئەو بەیانییە گەیشتبویە نێو پانتایی ژورە بەرتەسکەکەی، لە قەد و باڵای کتێبخانە  بچکۆلانەکەی ئاڵابو.

 

بەبێ خوێن نابێ

 

(قەڵای سپی) ئورهان بامۆک، (زۆربا) و (فرانسیکوس قەدیسی من) و (راپۆرت بۆ  گریکۆ)ـی نیکۆس کازانزاکیس، (ملوانکە)ـی شێرکۆ بێکەس، (عەشق هەمیشە  تەنیایە)ـی سوهرابی سپهری، (دواهەمین هەناری دونیا)ـی بەختیار عەلی،  (بەیادی سۆزانییە غەمبارەکان)ـی گابریل گارسیا مارکیز، (یەک کاتژمێری ماوە  بۆ نیوەشەو)ـی فاروق رەفیق، (تاوان و سزا)ـی دیستۆفسکی، (بەبێ خوێن نابێ)ـی  ئەلیکساندرۆ باریکۆ، بەشێک بون لە ناونیشانی ئەو کتێبانەی کە لە  کتێبخانەکەیدا. کتێبەکان نەینازانی ئەو بەیانییە دوا ماڵئاوایی خوێنەرەکەیانە.

 

بەکر عوسمان، برای جوانەمەگ، رۆمانی دواهەمین هەناری دونیای بەدەستەوە گرت و وتی: "ئەو شەوە ئەم کتێبە بە تەنیشت براکەمانەوە بو".

 

بە زەردەخەنەوە دایکی جیهێشت

 

ئەو بەیانییە سەردەشت بە قادرمەکاندا هاتە خوارەوە و رویکردە دایکی و بێ  ئەوەی هیچ وشەیەک بدرکێنێت، بە زەردەخنەی سەر روخسارییەوە، تەماشای سێوێ حەمەدمینی دایکی دکرد.

 

سێوێ وتی: "یەک کەلیمە لە زاری نەهاتە دەرێ، تەنها بە زەردەخنەیەک تەماشای دەکردم".

 

ئەو لەم دیمەنەی سەردەشت سەرسام بو، پرسیاریکرد: "کوڕم لۆ پێدەکەنی؟!" بێ ئەوەی هۆکارێکی قایلکەر بۆ زەردەخەی ئەم بەیانییەی سەر روخساری بدکێنێ، ماڵەکەی جێهێشت.

 

زەردەخەنەی ئەو بەیانییە سەردەشت ببوە چیرۆکی دایک و خوشکەکەی. ئەوان  باسیان لەو ساتە بەختەوەریە دەکرد کە سەردەشتی تیادەژیا. پرسیاریان دەکرد بۆچی سەردەشت هۆکاری ئەو زەدەخەنە و شادییەی لێشاردنەوە؟

 

ئاسایش دەفتەرەکەیان برد

 

لە ژورەکەی شەهید سەردەشت، بەکر بەدەم خوێندنەوەی ناونیشانی کتێبەکانی  جوانەمەرگ، لەسەر ناونیشانی کتیبەکەی دیستۆفسکی (تاوان و سزا) کەمێک وەستا، بەهێمنییەوە وتی: " تاوان و سزا، بەڵام برام تاوانی تۆ چی بو؟"

 

بەکر، کە لە ئەوروپا دەژی، وتی کە سەردەشت خوێنەر و عاشقی راستەقینەی کتێب بو، هەر کتێبێک کە دەیخوێندەوە لە دەفتەرێکی تایبەتی خۆیدا سەرنج و هەندێک  رستەی ناو کتێبەکەی لەو دەفتەرە دەنوسییەوە "ئاسایش ئەو دەفتەرەیان برد، تائێستا نەیانگەڕاندوەتەوە".

 

دواهەمین جار سەردەشت کە پەیوەندی بە بەکرەوە کردبو، داوای ناونیشانی هەندێک کتێبی کردوە کە بە زمانی ئینگلیزی بون، بەکر ئەو کتێبانەی بۆی  ناردوە، وتی: "ئەوەی بیرم مابێت کتێبێکیان تویژینەوەیەک بو لەسەر  هەلبژاردنی ئۆباما بۆ سەرۆکایەتی ئەمریکا".

 

دوا گۆرانی

 

هەمو بەیانییەک سەردەشت عوسمان لە ماڵی خۆی کە دەکەوێتە ناوەڕاستی گەڕەکی  کرێکاران (حی العمال)ـی شاری هەولێرەوە، دەهاتە دەرەوە و رویدەکردە  ناوجەرگەی شار بۆ زانکۆی سەڵاحەدین کۆلێژی ئەدەبیات بەشی زمان.

 

وەک ئەندامانی خێزانەکەی باسیدەکەن، یان سەردار یان بەشداری برای بە ئۆتۆمبێل  دەیانگەیاندە زانکۆ، ئەو رۆژانەیش ئەوان نەیانتوانیایە باوکی بەم ئەرکە  هەڵدەستا.

 

ئەم بەیانییە سەردار ئۆتۆمبێلەکەی هێنایە بەردەم ماڵەوەیان، سەردەشت لە پێشەوە دانیشت بە سەرداری وت: "کوی برام؟"

 

سەردار باسلەوەکات کە سەردەشت هێمن و کەمدو بوە، زۆرجار بەهۆی خوێندنەوە شەکەت و ماندو دیاربو. بەڵام ئەو بەیانییە روخۆش و بەکەیف  بو. سەردار نەیدەزانی چی بەخەیاڵی براکەیدا گوزەر دەکات. سەردەشت لەبەر  خۆیەوە ئەو گۆرانییەی ئەوتەوە کە لەسەر مسەجەلی سەیارەکە بو.

 

ئەو بەیانییە سەردەشت بۆ قوتاربون لە ژاوەژاوی ئۆتۆمبێلەکانی پایتەخت لە رێگەی ریکۆردەری ئۆتۆمبێلەکەی سەرداری برای، گوێی لە گۆرانی "دەمەگری مەگری" یەکێک لە گۆرانیبێژە میللییەکان گرت. سەردار هێنایە قسەکردن لەسەر  گۆرانییەکە، ئەوەندەی پێنەچو، سەردەشت رویکردە براکەی وتی: "ئەم گۆرانییە زۆر خۆشە".

 

عاشقەکەی میسی

 

بەشدار عوسمان وتی کە سەردەشت وەرزشەوان بووە لە تیپی تازە پێگەیشتوانی  یانەی هەولێر، بەڵام بەهۆی خوێندنەوە لەو یانەیە دورکەوتەوە "کەیفی بە  تیپی ئەرجەنتین و میسی دەهات".

 

دایکی سەردەشت وەک ئاماژەکردن بۆ یارییەکانی جامی جیهانی لەبەر خۆیەوە دەیوت: "نەیانهێشت کورم تۆپانێ ببینێت".

 

دوا بەیانی کە سەردەشت ماڵەوە بەجێدەهێڵێت، ئەندامانی خێزانەکە هێشتا  لەژێر کاریگەری و ئەفسونی پێکەنین و شادی ئەو بەیانییەی سەردەشتەکەیاندا بون، هەواڵی رفاندنەکە خۆی کردە ماڵەکە.

 

سێوێ وتی: "جەرگی منیان سوتاند، کوڕم رۆییشت بزربو".

 

سەردەشت بێئاگا لەوەی لە دەرەوەی ماڵەکەیدا تیمێکی تایبەتی مەرگ لە بۆسەدان بۆ کوشتنی زەردخەنەکەی سەر روخساری، روخسارێک کە ئەندامانی ئەو خێزانە تا هەتایە لە زاکیرەیان ون نابێت.

 

دایکی وتی: "قەت قەت بیرم ناچێتەوە کوڕم بە دەم بەخەندە چوە دەرێ"، پرسیاریکرد: "نازانم چۆن زەفەریان بەو زەردەخەنە برد؟!"